Internet of Things ความสะดวกสบายเพียงปลายนิ้วสัมผัส…หรือศัตรูที่ซุ่มรอลงมือ

Internet of Things (IoT) ถือได้ว่ากำลังมีบทบาทอย่างมากกับโลกของเรา ด้วยอัตราการเติบโตที่สูงมากจนผู้เชี่ยวชาญบางคนมองว่าอาจกลายเป็นอุตสาหกรรมที่มีมูลค่าหลายล้านล้านดอลลาร์สหรัฐภายในเวลาไม่ถึงสิบปี การเพิ่มขึ้นของอุปกรณ์ IoT นั้นโยงไปถึงขีดความสามารถอันล้ำยุค อินเทอร์เฟซที่เชื่อมกันแบบไร้รอยต่อ และความสะดวกสบายที่ยากจะมีอะไรมาเทียบเคียง และเทคโนโลยี 5G ที่กำลังจะมาถึงนั้นก็มีแนวโน้มที่จะทำให้กระแสนี้แรงขึ้นไปอีก

ในปัจจุบันนี้ นาฬิกาสมาร์ตวอชต์สามารถติดตามกิจกรรมที่คุณทำได้ ตู้เย็นเตือนคุณได้เมื่ออาหารกำลังจะหมด ลำโพงอัจฉริยะสามารถทำงานได้เพียงแค่คุณสั่งการด้วยเสียง และยังมีอุปกรณ์อีกมากมายที่เกี่ยวข้องกับ IoT ที่สามารถสั่งงานผ่านโทรศัพท์มือถือของคุณ อีกตัวอย่างหนึ่ง คือ เครื่องกรองอากาศอัจฉริยะที่สามารถกำจัดอนุภาค PM 2.5 ออกจากบ้านและที่ทำงานของคุณ รายงานสภาพอากาศปัจจุบัน ตั้งเวลาเปิดอัตโนมัติ และเตือนคุณเมื่อถึงเวลาเปลี่ยนไส้กรอง

อุปกรณ์เหล่านี้ถือได้ว่าเป็นสิ่งที่น่าตื่นตาตื่นใจกับกลุ่มคนรักเทคโนโลยีอย่างมาก แต่ที่จริงแล้วอุปกรณ์เหล่านี้เป็นอะไรที่มากกว่าแค่สิ่งที่ช่วยอำนวยความสะดวก เพราะมันเข้ามามีบทบาทกับภาคธุรกิจอย่างมหาศาล ตั้งแต่ระบบรักษาความปลอดภัยที่ควบคุมด้วยรีโมตคอนโทรล ไปจนถึงเซนเซอร์ที่คอยตรวจจับว่าเมื่อไหร่ถึงเวลาการเติมสต็อกสินค้า การติดตั้งระบบ IoT ที่ดีนั้นช่วยให้คุณเข้าถึงทุก ๆ ข้อมูลของบริษัทได้ และหากมีการเก็บ และประมวลผลข้อมูลในระดับสูง ผู้ที่มีหน้าที่ตัดสินใจก็สามารถเข้าถึงข้อมูลเชิงลึกที่สำคัญ และเพิ่มโอกาสทางธุรกิจที่ดีได้เพียงแค่กดปุ่มเดียว

แต่เช่นเดียวกับเทคโนโลยีทุกประเภทที่ต้องอาศัยการทำงานร่วมกันผ่านระบบไร้สาย ซึ่งเครื่องมือเหล่านี้มักทำให้เกิดความกังวลในเรื่องของความปลอดภัย คุณจึงต้องคิดให้ดีก่อนจะเชื่อมต่อมันเข้ากับระบบที่มีความละเอียดอ่อนสูง

ผู้ร้ายในเงามืด

ปัจจุบันเรื่องความปลอดภัย และความเป็นส่วนตัวบนโลกออนไลน์เป็นประเด็นที่น่าเป็นห่วงที่สุดในแวดวงเทคโนโลยี การละเมิดความปลอดภัย และข้อมูลส่วนตัวที่รั่วไหลนั้นเป็นเรื่องที่น่ากังวลอย่างมาก ซึ่งส่วนใหญ่แล้วต้นเหตุมาจากฝีมือของอาชญากรไซเบอร์มืออาชีพ

เนื่องจากอุปกรณ์ IoT นั้นต้องมีการเชื่อมต่อแบบออนไลน์อยู่เสมอ แฮกเกอร์จึงมีพื้นที่ทำงานที่เปิดกว้าง การที่เรามองข้ามความปลอดภัยแม้เพียงนิดเดียว ก็อาจส่งผลให้ตัวตน และข้อมูลการเงินถูกขโมยไปในชั่วพริบตา  และนั่นอาจทำให้คุณเสียชื่อเสียง โดนแบล็กเมล์ โดนขโมย และเจอเรื่องเลวร้ายอื่น ๆ อีกมากมาย

ในช่วงไม่กี่ปีมานี้ ภัยไซเบอร์นั้นเกิดขึ้นถี่กว่าเดิม และส่งผลกระทบต่อชื่อเสียงขององค์กรและความมั่นใจของลูกค้า การใช้ IoT เป็นทางหนึ่งที่เปรียบเป็นการเปิดโอกาสให้บรรดาอาชญากรไซเบอร์ที่คอยจ้องจะหาทางแอบเข้ามาในระบบสามารถลงมือโจมตีได้ ยกตัวอย่างเช่น คาสิโนแห่งหนึ่งในทวีปอเมริกาเหนือต้องประสบกับการละเมิดข้อมูลครั้งใหญ่ เมื่อแฮกเกอร์แอบเจาะเข้าไปในตู้ปลา ซึ่งดูเป็นสิ่งที่ไม่น่าจะส่งผลกระทบ หรือมีพิษมีภัยอะไร ซึ่งตู้ปลาตู้นั้นมีระบบเซนเซอร์ที่คอยควบคุมอุณหภูมิ การให้อาหารปลา และการทำความสะอาด ซึ่งระบบของตู้ปลานั้นเชื่อมต่อกับระบบโดยรวมของคาสิโนทั้งหมดนั่นเอง

เมื่อเจาะเข้าไประบบของตู้ปลาที่ไม่มีการป้องกันแล้ว แฮกเกอร์สามารถส่งข้อมูลที่มีขนาดประมาณ 10GB ของคาสิโนแห่งนั้นไปยังอุปกรณ์ในประเทศฟินแลนด์ แม้คาสิโนไม่ได้เปิดเผยว่าข้อมูลที่ถูกขโมยไปนั้นเกี่ยวกับอะไร แต่เราคาดว่าแฮกเกอร์น่าจะต้องสนใจอะไรที่มากกว่าแค่เรื่องอุณหภูมิของน้ำ และอาหารปลาอย่างแน่นอน

เหตุการณ์ที่เกิดขึ้น น่าจะเป็นสัญญาณเตือนภัยให้กับองค์กร และผู้คนที่เก็บข้อมูลที่อ่อนไหวไว้ในเครือข่ายที่ไม่ปลอดภัย อย่างไรก็ตาม คุณสามารถใช้มาตรการรักษาความปลอดภัยเชิงรุก เพื่อป้องกันไม่ให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ของคุณกลายเป็นแหล่งข้อมูล (Data mine) สำหรับแฮกเกอร์

ทำให้ชีวิตง่ายขึ้นสำหรับตัวคุณเอง และยากขึ้นสำหรับฝ่ายตรงข้าม

หากเปรียบการป้องกันบ้าน คุณอาจลงทุนทำประตูหน้าที่แข็งแรงที่สุด ใช้เหล็กที่ทนทานและล็อกที่เสริมความแน่นหนา แต่ความพยายามนั้นจะไร้ความหมายถ้าคุณติดนิสัยเปิดหน้าต่างทิ้งเอาไว้ เพื่อหลีกเลี่ยงความผิดพลาดแบบเดียวกันนี้ เวลาอยู่บนโลกออนไลน์นั้น แนะนำให้คุณใช้การปกป้องหลัก ๆ สองสามข้อกับอุปกรณ์ IoT ที่ใช้อยู่

1. สร้างเครือข่ายส่วนบุคคล

อุปกรณ์เชื่อมต่อไวไฟของคุณสามารถสร้างเครือข่ายแยกต่างหาก สำหรับการใช้งานส่วนตัว หรือการใช้เพื่อการทำงานได้ ลองดูให้แน่ว่าเครือข่ายส่วนตัวนั้นตั้งไว้สำหรับคุณ คนในครอบครัว และอุปกรณ์ IoT ของคุณเท่านั้น อย่าใช้เครือข่ายเดียวกันกับที่เอาไว้ให้บุคคลภายนอกใช้ เพราะคุณไม่มีวันรู้เลยว่าเมื่อไหร่ที่ข้าศึกจะมารออยู่ตรงประตู แม้แต่คนที่ไว้ใจได้ก็สามารถทำให้เกิดการละเมิดความปลอดภัยได้โดยที่ไม่ได้ตั้งใจ ถ้าพวกเขาบังเอิญเชื่อมต่อเครื่องมือที่ติดไวรัสเข้ากับเครือข่ายของคุณ

2. เปลี่ยนรหัสผ่านเสมอ

วิธีนี้อาจจะดูง่ายๆ  แต่มันสามารถสร้างความเปลี่ยนแปลงได้จริง ตรวบสอบให้แน่ใจว่าคุณไม่ได้ตั้งรหัสผ่านที่เดาง่ายเกินไป (ระวังไว้ให้ดี ถ้าคุณใช้รหัส “1234567890”) และต้องจำไว้ว่าไม่ควรใช้รหัสผ่านที่เหมือนกันสำหรับทุกบัญชี หรือเว็บไซต์ที่คุณใช้ อย่างที่เราได้เคยกล่าวถึงไปแล้วในบทความก่อนหน้านี้ การจัดการรหัสผ่านที่ดี สามารถทำให้เรื่องนี้กลายเป็นเรื่องง่าย

3. อ่านฉลาก

ผู้ผลิตอุปกรณ์ IoT บางรายทำให้ข้อมูลของคุณถูกส่งตรงไปที่บริษัทได้ คุณควรอ่านและทำความเข้าใจกับผลกระทบด้านความเป็นส่วนตัวเมื่อมีไมโครโฟนติดอยู่ในบ้าน (เช่น Smart TV ที่สามารถฟังสิ่งที่เกิดขึ้นในบ้านของคุณได้) หรือแม้กระทั่งกล้องวงจรปิด จะเกิดอะไรขึ้นหากมีการเก็บข้อมูลภาพและเสียงเหล่านั้นไว้ในฮาร์ดไดรฟ์ที่ไหนสักแห่งที่ไกลออกไปจากตัวคุณ

4. อัพเดทซอฟต์แวร์

การแจ้งเตือนเรื่องการอัปเดตระบบอาจทำให้คุณรำคาญใจอยู่บ้าง แต่นี้คือสิ่งที่ไม่ควรละเลย นักพัฒนาซอฟต์แวร์ทำให้มีการอัปเดตบ่อย เพื่อปรับปรุงคุณภาพการรักษาความปลอดภัยของอุปกรณ์โดยเฉพาะ ผู้บุกรุกจะพยายามทดสอบเพื่อหาช่องโหว่ของการรักษาความปลอดภัยเสมอ ดังนั้น การอนุญาตให้มีการอัปเดตอัตโนมัติจึงเป็นทางที่ดีที่สุด เพื่อที่อุปกรณ์ของคุณจะได้มีซอฟต์แวร์ที่อัปเดตที่สุด และปลอดภัยที่สุด

5. ฝึกนิสัยการใช้อินเทอร์เน็ตที่ถูกต้อง

เครื่องควบคุมอุณหภูมิในบ้านของคุณอาจไม่ได้มีข้อมูลที่มีความเป็นส่วนตัวอยู่มากนัก แต่อุปกรณ์อื่น ๆ เช่น กล้องที่คอยดูพฤติกรรมพี่เลี้ยงเด็ก (Nanny Cam) มักมีข้อมูลเหล่านั้นอยู่ การฝึกนิสัยการใช้อินเทอร์เน็ตที่ถูกต้องเพื่อลดความเสี่ยงจากการโดนแฮกจึงเป็นสิ่งสำคัญ คุณสามารถกันแฮกเกอร์ให้ออกห่างจากเครือข่าย IoT ของตัวเองได้ด้วยการตรวจสอบว่าโทรศัพท์ และคอมพิวเตอร์ว่าไม่มีมัลแวร์ หลีกเลี่ยงการใช้เครือข่ายสาธารณะ เปิดโปรแกรมตรวจจับไวรัส และระมัดระวังเวลาต้องดาวน์โหลดข้อมูล

6. ใช้สติและเหตุผล

Internet of Things อาจทำให้ชีวิตคุณสะดวกสบายขึ้น ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพด้วยการปรับให้เหมาะสม และลดความผิดพลาดที่เกิดจากมนุษย์ แต่ไม่ว่าระบบความปลอดภัยใด ๆ ก็มีจุดอ่อนด้วยกันทั้งนั้น เวลาใช้ประโยชน์จากอุปกรณ์ IoT จำไว้ว่าต้องหามาตรการที่เพียงพอสำหรับการปกป้องข้อมูล เงิน และตัวตนของคุณ การสร้างความปลอดภัยให้เครื่องมือ และการเชื่อมต่อนั้นจะช่วยให้คุณสามารถใช้ประโยชน์จากความมหัศจรรย์ของ IoT ได้อย่างสบายใจ