ในยุค Digital Transformation ธุรกิจต่างต้องปรับตัวอย่างรวดเร็วเพื่อให้เท่าทันโลกและใช้เทคโนโลยีให้เกิดประโยชน์สูงสุด ไม่ว่าจะเป็น Artificial Intelligence (AI) Internet of Things (IoT) หรือเทคโนโลยีที่เป็นความหวังของโลกอุตสาหกรรมอย่าง Digital Twin (คู่เสมือนดิจิทัล) วันนี้ InnoHub ขอพาทุกคนไปทำความรู้จักกับ Digital Twin เทคโนโลยีนี้คืออะไร มีประโยชน์มากขนาดไหน และจะช่วยยกระดับการจัดการ Supply Chain ที่เปรียบเสมือนเส้นเลือดใหญ่ของธุรกิจต่าง ๆ ได้อย่างไร อ่านต่อได้ในบทความนี้เลย
Digital Twin (คู่เสมือนดิจิทัล) คืออะไร
Digital Twin นับเป็นผลผลิตจากการผสมผสานเทคโนโลยีหลากหลายแขนงเข้าด้วยกัน เช่น เทคโนโลยีเกี่ยวกับเซนเซอร์ (Sensor) อย่าง Internet of Things (IoT) เทคโนโลยีการวิเคราะห์ข้อมูลที่เรียกว่า Machine Learning และ Software Analytics หรือเทคโนโลยีด้านระบบเครือข่าย เช่น Cloud และ Edge Computing เป็นต้น
กลไกของ Digital Twin คือการสร้างแบบจำลองเสมือนจริงของวัตถุทางกายภาพหรือระบบต่าง ๆ ขึ้นบนโลกดิจิทัล ตั้งแต่เครื่องยนต์ ไปจนถึงระบบการทำงานของกังหันลม หรือแม้กระทั่งเมืองทั้งเมือง โดยสิ่งที่ทำให้ “ฝาแฝด” บนโลกดิจิทัลนี้แตกต่างจากแบบจำลองทั่วไปคือความสามารถในการเชื่อมต่อกับสิ่งของบนโลกจริงผ่านระบบเซนเซอร์ที่เก็บข้อมูลสถานะของวัตถุแบบเรียลไทม์ ทำให้แบบจำลองดิจิทัลสามารถเลียนแบบปฏิกิริยาหรือระบบการทำงานของโมเดลต้นฉบับได้เสมือนจริง เราจึงสามารถใช้ Digital Twin ในการจำลอง ประเมินประสิทธิภาพ และมองหาช่องโหว่ได้ก่อนจะนำไปปรับใช้กับวัตถุจริง
ในปัจจุบันได้มีการนำ Digital Twin ไปใช้ประโยชน์ในหลากหลายอุตสาหกรรม ยกตัวอย่างเช่น
การจำลองการวิ่งบนถนนของรถยนต์ไร้คนขับในอุตสาหกรรมยานยนต์ การจำลองผังเมืองในกระบวนการวางแผนชุมชนเมืองเพื่อแก้ไขจุดบกพร่อง รวมถึงอุตสาหกรรมการแพทย์ที่กำลังศึกษาวิจัยการจำลองผู้ป่วยโรคมะเร็ง (Cancer Patient Digital Twins: CPDTs) เพื่อช่วยคาดการณ์และตัดสินใจเลือกวิธีรักษาที่เหมาะสม เป็นต้น
ตัวอย่างของวิธีการนำ Digital Twin มาใช้จำลองผู้ป่วยโรคมะเร็ง
การยกระดับ Supply Chain ด้วย เทคโนโลยี Digital Twin
ด้วยคุณสมบัติดังกล่าว อีกหนึ่งกระบวนการที่ Digital Twin สามารถเข้าไปมีบทบาทและช่วยทลายข้อจำกัดทั้งด้านทำเลที่ตั้ง ขนาดของพื้นที่ ระยะทาง และระยะเวลาได้ ก็คือระบบ Supply Chain นั่นเอง
Supply Chain คือระบบที่หล่อเลี้ยงธุรกิจด้วยการบริหารและลำเลียงทรัพยากรตั้งแต่ขั้นตอนการผลิตตลอดจนถึงการส่งมอบสินค้าหรือบริการ ดังนั้นการจัดการ Supply Chain ที่มีประสิทธิภาพและทันสมัยจึงเป็นสิ่งสำคัญ อย่างไรก็ตาม ผู้ควบคุมดูแล Supply Chain อาจต้องเผชิญหน้ากับความท้าทายรูปแบบต่าง ๆ เช่น ความล่าช้าที่อยู่นอกเหนือความคาดหมาย ความยากลำบากในการคาดการณ์ปริมาณของสินค้าหรือบริการ และปัญหาด้านการควบคุมค่าใช้จ่าย ดังนั้น การประยุกต์ใช้เทคโนโลยี Digital Twin ในกระบวนการจัดการ Supply Chain ต่อไปนี้ จึงสามารถสร้างประโยชน์ให้กับผู้ประกอบการได้อย่างมหาศาล
- การติดตามทรัพยากรแบบเรียลไทม์
ด้วยประโยชน์จากระบบเซนเซอร์ที่ติดตั้งไว้บนวัตถุแต่ละชิ้น Digital Twin ของวัตถุนั้น ๆ จะสามารถแสดงข้อมูลด้านสถานที่ตั้ง สถานะ อุณหภูมิ ความเสียหาย หรือข้อมูลอื่น ๆ ที่ต้องการทราบได้ ซึ่งจะทำให้ผู้ประกอบการรับรู้ถึงข้อมูลอย่างละเอียดว่าเกิดปัญหาขึ้นในส่วนใดของกระบวนการนี้บ้าง และจะแก้ไขปัญหาเพื่อพัฒนาบริการให้มีประสิทธิภาพและลดค่าใช้จ่ายได้อย่างไร
- การเพิ่มประสิทธิภาพของกระบวนการบรรจุภัณฑ์
ระบบเซนเซอร์จะช่วยเก็บข้อมูลของสินค้าตลอดกระบวนการบรรจุภัณฑ์แต่ละขั้น ทำให้สามารถระบุข้อบกพร่องต่าง ๆ ได้ก่อนที่จะเข้าสู่ระบบขนส่ง นอกจากนี้การสร้างแบบจำลองดิจิทัลของเครื่องบรรจุสินค้ายังให้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ต่อการบริหารทรัพยากรและพลังงานที่ใช้ในการบรรจุภัณฑ์ ช่วยลดความเสียหายพร้อมทั้งย่นระยะเวลาได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- การคาดการณ์ระยะการซ่อมบำรุง
ระบบเซนเซอร์ของเทคโนโลยี Digital Twin สามารถเก็บข้อมูลเกี่ยวกับชิ้นส่วนและระบบการทำงานของเครื่องจักรแต่ละเครื่อง เช่น ระดับอุณหภูมิ และแรงสั่นสะเทือน ทำให้ผู้จัดการ Supply Chain สามารถคำนวณอายุการใช้งานรวมถึงวางแผนช่วงเวลาที่จะซ่อมบำรุงเครื่องมือหรืออุปกรณ์ได้ทันท่วงทีโดยไม่ต้องรอให้เกิดการชำรุดเสียหายขึ้นก่อน ช่วยให้ผู้ประกอบการสามารถหลีกเลี่ยงค่าใช้จ่ายราคาแพงและการล่าช้าที่เกิดจากการบำรุงรักษานอกเหนือแผนการได้
- ตัวช่วยประกอบการตัดสินใจและปรับปรุงพัฒนาระบบ
การจำลองของระบบ Supply Chain ด้วยคู่เสมือนดิจิทัล ช่วยให้ผู้ควบคุมดูแลสามารถรวบรวมข้อมูลและตัดสินใจได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ทั้งในด้านการจัดสรรทรัพยาการ การวางแผน และการบริหารจัดการความเสี่ยง
- การประหยัดค่าใช้จ่าย
เมื่อจำลองระบบการลำเลียงสินค้าและช่องทางการขนส่งต่าง ๆ ขึ้นบนโลกดิจิทัล ผู้ประกอบการจะสามารถระบุตัวเลือกที่เหมาะสมที่สุด นำมาซึ่งโอกาสในการเพิ่มคุณภาพบริการ ลดค่าใช้จ่ายและเวลาได้โดยไม่จำเป็นต้องลงมือทดลองในโลกความเป็นจริง
- การออกแบบโกดังเก็บสินค้า
ด้วยการใช้เทคโนโลยี Digital Twin บริษัทขนส่งสามารถออกแบบการจัดสรรพื้นที่ การวางระบบอัตโนมัติต่าง ๆ และทดสอบประสิทธิภาพการใช้งานของโกดังสินค้าเพื่อเลือกดีไซน์ที่จะส่งเสริมกระบวนการทำงานของบริษัทมากที่สุด นอกจากนี้ยังสามารถจำลองการทำงานของระบบภายในโกดังสินค้าในสถานการณ์ที่แตกต่างกันออกไปได้อีกด้วย เช่น การจัดการคลังสินค้าในช่วงเทศกาลชอปปิง หรือช่วงที่เกิดโรคระบาด เป็นต้น
ทั้งหมดนี้เป็นเพียงประโยชน์ส่วนหนึ่งของเทคโนโลยี Digital Twin เท่านั้น เห็นได้ว่านอกจากจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของผลิตภัณฑ์และป้องกันข้อผิดพลาดที่อาจเกิดขึ้นแล้ว Digital Twin หรือ “ฝาแฝด” บนโลกดิจิทัลยังช่วยลดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็นได้อีกด้วย แน่นอนว่าเทคโนโลยีนี้จะเรียนรู้และพัฒนาศักยภาพต่อไปได้อย่างไร้ขีดจำกัด และในวันข้างหน้า Digital Twin อาจเข้ามาสร้างประโยชน์ให้ธุรกิจของมนุษย์ได้มากกว่าที่คิด
