ปัญหาขยะอาหาร (Food Waste) เป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและเศรษฐกิจทั่วโลก โดยในปัจจุบันเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) กำลังเข้ามามีบทบาทสำคัญในการช่วยลดปริมาณขยะอาหารและส่งเสริมการใช้ทรัพยากรอย่างยั่งยืน

ในบทความนี้ InnoHub ขอพามาสำรวจปัญหาขยะอาหารและแนวทางการใช้ AI ในการแก้ไขปัญหานี้กัน

ปัญหาขยะอาหาร

รู้หรือไม่ ? 1 ใน 3 ของอาหารที่ผลิตขึ้นทั่วโลกกลายเป็นของเสียหรือถูกเททิ้งโดยไม่จำเป็น คิดเป็นปริมาณ 1.3 พันล้านตันต่อปี หรือ 132 กิโลกรัมต่อคน ปัญหานี้ไม่เพียงแต่เป็นการใช้ทรัพยากรธรรมชาติที่มีค่าอย่างสิ้นเปลือง แต่ยังมีผลกระทบอย่างมากต่อสิ่งแวดล้อมด้วย เนื่องจากขยะอาหารที่ถูกทิ้งเป็นหนึ่งในปัจจัยหลักที่ก่อให้เกิดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก โดยคิดเป็น 8-10% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลก ซึ่งเทียบเท่ากับการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการบินและการขนส่งสินค้าทางเรือรวมกัน หากเปรียบ “ขยะอาหาร” เป็นประเทศหนึ่ง มันจะเป็นผู้ปล่อยก๊าซ CO2 มากที่สุดเป็นอันดับ 3 ของโลก รองจากจีนและสหรัฐอเมริกา แล้วมนุษย์จะทำอย่างไรกับอาหารจำนวนมากที่เหลือจากซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านค้า และครัวเรือนที่ยังรับประทานได้แต่กลับต้องกลายเป็นขยะ น่าตกใจที่เกินกว่า 60% ของขยะอาหารเกิดขึ้นที่ระดับครัวเรือน

สำหรับประเทศไทย ข้อมูลจากสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมชี้ให้เห็นว่า ขยะที่เกิดขึ้นในประเทศมากกว่า 60% นั้นมาจากอาหาร แสดงให้เห็นถึงความจำเป็นที่ทุกภาคส่วนต้องร่วมมือกันแก้ไขปัญหานี้อย่างเร่งด่วนเพื่อสร้างความยั่งยืนให้กับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของประเทศ

AI ช่วยแก้ไขปัญหาขยะอาหารได้อย่างไร?

เทคโนโลยี AI มีศักยภาพในการช่วยลดขยะอาหารผ่านการพัฒนาระบบอัตโนมัติที่สามารถปรับปรุงการจัดการสินค้าคงคลังได้อย่างมีประสิทธิภาพ เนื่องจาก AI สามารถวิเคราะห์และประเมินความต้องการของผู้บริโภคได้อย่างแม่นยำ จึงช่วยลดการสั่งซื้อที่ไม่จำเป็น และนำไปสู่การลดปริมาณสินค้าที่เสี่ยงต่อการหมดอายุหรือจำหน่ายไม่หมดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ยกตัวอย่างเช่น ร้านค้าปลีกที่ใช้ AI ในการจัดการสินค้าคงคลังก็จะสามารถลดขยะอาหารได้ด้วยการคำนวณสต็อกและทำนายความต้องการของตลาดไว้ล่างหน้า ซึ่งจะช่วยลดปริมาณอาหารที่ถูกทิ้งและส่งเสริมการปฏิบัติที่ยั่งยืนมากขึ้น

แนวทางการใช้ AI เพื่อลดขยะอาหาร

มีหลายบริษัทที่นำ AI เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งพัฒนาโซลูชัน เพื่อลดปริมาณขยะอาหารในอุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม ตัวอย่างที่น่าสนใจ ได้แก่

1. Winnow ใช้ AI เพื่อตรวจสอบและรายงานขยะอาหารในร้าน

Winnow ได้พัฒนาเครื่องมือ AI ที่สามารถตรวจสอบขยะอาหารในร้านอาหาร โดยจะแสดงข้อมูลเชิงลึกและรายงานเกี่ยวกับรูปแบบของขยะอาหาร ซึ่งสามารถช่วยในการตัดสินใจเกี่ยวกับการจัดหาวัตถุดิบการเตรียมอาหาร และการวางแผนเมนู

เทคโนโลยีนี้ช่วยให้ครัวในร้านอาหารเข้าใจถึงประเภทของอาหารที่เหลือทิ้งและเหตุผลที่ทำให้เกิดการขยะอาหารเหล่านั้น เมื่อข้อมูลที่ได้รับมีความชัดเจนก็สามารถนำมาใช้ปรับปรุงกระบวนการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยลดปริมาณขยะอาหารและลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกได้อย่างมาก ผลลัพธ์คือ Winnow สามารถประหยัดอาหารได้ถึง 50 ล้านมื้อ และป้องกันการปล่อย CO2e ได้ถึง 87,000 ตันต่อปี

2. Afresh ใช้ AI ในการวิเคราะห์ข้อมูลการขายและคาดการณ์ความต้องการของผู้บริโภค

Afresh เป็นแพลตฟอร์มที่ใช้ AI ในการวิเคราะห์ข้อมูลการขาย แนวโน้มตามฤดูกาล และปัจจัยอื่น ๆ เพื่อทำนายความต้องการของผู้บริโภคได้อย่างแม่นยำมากขึ้น ซึ่งจะช่วยให้ซูเปอร์มาร์เก็ตสามารถจัดการสินค้าคงคลังได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดการสั่งซื้อที่มากเกินไป และลดการสูญเสียอาหาร

ความแม่นยำที่มากขึ้นช่วยให้การหมุนเวียนสินค้าคงคลังเร็วขึ้น ข้อดีที่เห็นได้ชัดคือสินค้าในชั้นวางมีความสดใหม่และลดการสั่งซื้อเกินความจำเป็นในทุก ๆ สาขาของร้านค้า โดยพิสูจน์แล้วว่าการประยุกต์ใช้ AI ของ Afresh นั้นสามารถเพิ่มอัตราการหมุนเวียนสินค้าคงคลังได้เร็วขึ้นถึง 7% ซึ่งจะช่วยลดปริมาณอาหารที่ถูกทิ้งอย่างมาก

3. Smartway ใช้ AI เพื่อกำหนดราคาสินค้าสำหรับอาหารที่เน่าเสียง่ายในซูเปอร์มาร์เก็ต

Smartway ใช้ AI เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการกำหนดราคาสินค้าที่เน่าเสียง่ายในซูเปอร์มาร์เก็ต โดยระบบของ Smartway ช่วยให้ทีมงานร้านค้าสามารถระบุสินค้าที่ใกล้หมดอายุและกำหนดราคาใหม่เพื่อกระตุ้นการขายก่อนที่สินค้าจะเน่าเสีย

Smartway ได้ร่วมมือกับ Central Food Group ในประเทศไทย คิดค้นแนวทางป้องกันไม่ให้สินค้ากว่า 250 ล้านชิ้นกลายเป็นขยะอาหาร เพื่อสร้างความยั่งยืนและลดการสูญเสียทรัพยากรอาหาร

AI กำลังเข้ามามีบทบาทสำคัญในการแก้ไขปัญหาขยะอาหารทั่วโลก ด้วยความสามารถในการวิเคราะห์ข้อมูลและทำนายแนวโน้มได้อย่างแม่นยำ AI ช่วยให้ธุรกิจสามารถลดปริมาณขยะอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น การใช้ AI เพื่อจัดการขยะอาหารไม่เพียงแต่ช่วยลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกและสร้างความยั่งยืนให้กับสิ่งแวดล้อม แต่ยังช่วยให้ธุรกิจประหยัดต้นทุนและเพิ่มกำไรได้อีกด้วย